๐๐ฅ๐๐ก-๐๐ก ๐ค๐๐ง๐๐ฅ-๐ '๐จ๐ฆ ๐๐๐ฅ๐๐๐ฆ๐' ๐ ๐๐ข๐ ๐!
(๐๐ณ๐ถ๐ฎ๐ฑ-๐ข'๐ฏ ๐ต๐ถ๐ฌ๐ช๐ฏ ๐ป๐ช๐ฏ๐จ ๐ฅ๐ข๐ณ 4 ๐ขแนญ๐ข๐ฏ๐จ๐ช๐ฏ ๐๐ด๐ณ๐ข๐ฆ๐ญ - ๐๐ณ๐ข๐ฏ ๐ช๐ฏ๐ฌ๐ข๐ฉ๐ฉ๐ข๐ช ๐ข ๐ต๐ฉ๐ญ๐ฆ๐ฏ๐จ ๐ฅ๐ข๐ธ๐ฏ ๐ข ๐ต๐ช)
๐๐ฑ๐พ๐ช๐ฑ๐ด๐ฑ๐ช๐๐ถ๐ฝ๐พ
~ Zoa Tlau (24.6.2025 zing dar 7:16)
Buannel Cabin
Iran chuan an Operation 'Annunciation of Victory' hming chawiin Qatar hmuna US airbase, Al Udeid Air Base, chu missile 18/14 hmangin a bei a. Qatar chauh hi US chuan Iran-in a bei niin a sawi a. Iraq-a US hmun beihna nibtho mah se, missile hian a thleng zo loa tunge mawhphurtu hriat a ni lo thung. Qatar leh Iraq beihnaah hian thi leh hliam an awm lo a, missile hian tihchhiat sawi tham a nei lo a ni. (Tasmin News agency, AP & Reuters)
Doha beih a nih hma hian Iran chรชt dan tur hi hriat lรขwk niin, Dubai airspace an khar a, Bahrain leh Kuwait pawhin an khar bawk. Hun rei vak lo hnuah airspace an hawng chhunzawm a, US erawhin Iran-a a khua leh tui awm te chhuak vat turin a ti thung.
Al Udeid Air Base beihnaah hian Iran hian missile 18 an hmang niin an sawi a, US erawhin 14 niin an sawi a, 13 an kap thla a ni. Iran-in 'warning' a pรชk lawk avangin sipai te pawh an lo inthiarfihlim hman a ni.
๐๐๐ฟ๐ฎ๐ฒ๐น - ๐๐ฟ๐ฎ๐ป '๐ถ๐ป๐ธ๐ฎ๐ต๐ต๐ฎ๐ถ' ๐ฎ๐ป ๐ฎ๐ป ๐ป๐ฒ๐ถ ๐ฑ๐ฎ๐๐ป - ๐ง๐ฟ๐๐บ๐ฝ:
Donald Trump chuan Qatar US airbase Al Udeid Air Base Iran-in a beih hnu-a Israel leh Iran inbeihna chu a nasat zual zรชl loh nan inkahhai (ceasefire) a awm theihna turin hma a la nghal a. US President hian darkar 24 ram pahnihin inkahhai an nei dawn tih a sawi.
Iran foreign minister chuan Tehran zing dar 4 aแนญangin Israel-in a bomb tawh lo a nih chuan 'inkahhai' a remti a, Israel erawhin sawi a nei lo a, zing dar 4 rik hma hun แนญha chuhin nasa takin Iran hi a bomb a ni.
Abbas Araghchi, Iran foreign minister, chuan Israel nen inremna engmah an nei lo a, mahse Israel hian zing dar 4 hnu lama Iran an beihna an tawp chuan anni pawhin 'inkahhai' an rem ti nghal tih a sawi. Chanchin ziah lai hian Israel hian Iran a beihna tharlam hriat a ni rih lo.
๐๐ฟ๐ฎ๐ฏ ๐๐ฒ๐ฎ๐ด๐๐ฒ ๐ฐ๐ต๐ถ๐ฒ๐ณ-๐ถ๐ป ๐๐ฟ๐ฎ๐ป ๐ฎ ๐ฑ๐ฒ๐บ:
Arab League Secretary-General Ahmed Abou-Gheit chuan Iran-in missile hmanga Qatar a bei chu demawm a tih thu a sawi a, Qatar tรขn Arab ram te an awm reng a ni, a ti. Buaina thui zawk a thlen loh nan inep zui lo turin a ti bawk.
๐ ๐ถ๐ป ๐ฏ๐ฒ๐ถ๐ต ๐ฎ๐๐ฎ๐ป๐ด๐ถ๐ป ๐ธ๐ฎ๐ป ๐ถ๐ป๐ฝ๐ฒ ๐น๐ผ ๐ฎ๐ป๐ด - ๐๐ต๐ฎ๐บ๐ฒ๐ป๐ฒ๐ถ:
Iran Supreme Leader Khamenei chuan tute mah pawngpawrh takin an bei hmasa lo tih a sawi a, kut thlawn erawh kan tuar dawn hauh lo, a ti. Tumah an zar buai hmasa lo tiin, min beia min zar buaitu lakah kan inpe ngรขi lo vang, a ti bawk.
๐๐๐๐ ๐ฎแนญ๐ฎ๐ป๐ด๐ฎ ๐ถ๐ป๐ต๐ป๐๐ต๐ฑ๐ฎ๐๐ต ๐๐๐บ ๐๐ฟ๐ฎ๐ป:
Iran chuan International Atomic Energy Agency (IAEA) nena an inkungkaihna chu tihtawp a tum niin parliament speaker Mohammad-Bagher Ghalibaf chuan X-ah a ziak. IAEA chu a thu a lรขi tawk lo a ti a, an inzawmna chhu chat turin bill an pass dawn tih a sawi. IAEA hian kumin June thla tir khan Iran-in a nuclear hmalakna endik kawngah a thawhpui แนญhat tawk loh avangin demna thu a lo chhak chhuak tawh nghe nghe.
๐๐ฟ๐ฎ๐ป ๐ต๐ถ ๐ธ๐ต๐ฎ๐๐๐ฒ๐น ๐๐ฎ๐ป ๐ฎ ๐ต๐น๐ฎ๐๐ต๐ฎ๐๐บ - ๐๐๐ฟ๐ฎ๐ฒ๐น:
Nizan lama Iran-in US air base a beih hnu lawkah Israel military spokesman Effie Defrin chuan, "Hetia US military base Iran-in a bei hian an ram hi hi khawvel tana hlauhawm leh firfiak ram a nihzia a tichiang a ni," a ti.
๐ฆ๐ง๐ฅ๐๐๐ง ๐ข๐ ๐๐ข๐ฅ๐ ๐จ๐ญ ๐๐๐๐ฅ ๐ง๐ ๐ฆ๐ ๐๐ก๐๐๐-๐๐ก ๐ข๐๐ & ๐๐๐ฆ ๐ ๐๐๐ฅ๐ฆ๐๐ง ๐ฃ๐๐๐ ๐๐ก๐ ๐๐ ?
India hian Hormuz tuifinriat rรชk paltlang hian 'crude oil' hi a mamawh zaa 40 vel a lalut a, Liquefied Natural Gas (LNG) hi Qatar leh UEA aแนญangain a mamawh zaa 50 vel a lalut bawk. Russia aแนญangin India hian 'crude oil' hi a mamawh zaa 40 vel bawk a lalut a, hei hi erawh Suez Canal kaltlangin, Cape of Good leh Pacific Ocean lam aแนญanga kal a nih avangin buaina a awm ve lo.
Strait of Hormuz hi Middle-East buai avangin khar a la ni ngai lo a, tunah hian Iran parliament chuan khar an rem ti a, mahse Iran Supreme National Security Council phalna lรขk a la ngai. He tuifinriat rรชk (straits) hmarlam hi Iran hi Iran thuneihna a ni a, chhimlam erawh UAE leh Qatar thu a ni thung. Khar an han tih hian lawng kal te missile hmanga beih a kawk ber, tunhmaa khar an tuma thil thleng tawh a ni.
๐๐ฃ๐๐๐ ๐ค๐๐ก ๐ ๐๐̂๐ ๐ ๐๐๐ก:
India hian Indian Strategic Petroleum Reserves Limited (ISPL) enkawl Strategic Petroleum Reserve (SPR) a nei a. Hei hi Ministry of Petroleum & Natural Gas hnuaia awm niin, India-in oil a lรขkluh a tawp thuta a buai loh nana a khรชk khal a ni.
๐๐ช๐ฃ๐ ๐๐ฃ๐๐๐ ๐ ๐๐๐ฌ๐ก ๐ฏ๐๐ฉ:
Ministry of Petroleum (source: isprlindia.com, PIB) chhinchhiah danin India hian 'crude oil' hi 5.33 million metric tonnes (MMT) a nei a. Lei hnuai hmun 3 — Visakhapatnam (Andhra Pradesh), Mangaluru (Karnataka), leh Padur (Karnataka)-ah te dahแนญhat a ni.
๐๐ ๐๐ฃ๐๐ฏ๐๐ฉ ๐ฃ๐๐ ๐ ๐๐๐๐ ๐๐ฃ๐?
Tuna SPR hian ni 9 aแนญanga ni 10 chhung India-in 'crude oil' a mamawh zat a kawl. (source: 2023 Petroleum Planning & Analysis Cell - PPAC).
๐๐ฃ๐๐๐ ๐ค๐๐ก ๐ ๐๐̂๐ ๐ ๐๐๐ก ๐ฉ๐๐๐ฅ๐ช๐ฃ๐ฃ๐:
India chuan oil reserve tihpunna Phase-II expansion SPR pawmin, 6.5 MMT a dahแนญha belh dawn a, hei vang hian oil reserve chuan ni 22 a daih dawn a ni (source: Ministry of Petroleum & ISPRL updates, 2024).
๐๐๐ ๐ฃ๐ ๐ก๐ค ๐๐ข๐ช๐ฃ ๐๐๐ฃ๐ ๐แนญ๐๐ฃ๐๐๐ฃ:
SPR bakah hian oil marketing companies (OMCs) hian anmahni sumdawnna atan an inkhawl a, hei hian India mamawh ni 60-65 chhung a daih dawn a. India SPR nen hian a vaiin ni 70-75 daih India hian a khawl thei dawn.
๐๐๐ ๐๐ค๐ฉ๐ฉ๐ค๐ข ๐ก๐๐ฃ๐:
Iran-in Strait of Hormuz a khar a nih chuan India hian oil reserve hi hun rei vak lo chhung atan a nei ve a. Mahse a rei deuh chuan India ei leh barin a tuar dawn a, hei vang hian SPR hi an zauh (expand) a ngai a ni.
๐๐ง๐๐ข๐ ๐ก๐ข๐๐ง ๐จ๐ข๐ฅ ๐ก๐ข 80-88% ๐ฅ๐̂๐ข ๐ซ๐๐ฆ๐๐๐ง๐ ๐แนญ๐๐ง๐ ๐ข๐ง ๐ ๐ฅ๐๐ฅ๐ฎ๐ญ ๐, ๐ค๐ก๐๐ฐ๐ฏ๐๐ฅ๐ ๐จ๐ข๐ฅ ๐ฅ๐๐ฅ๐ฎ๐ญ ๐ญ๐๐ฆ ๐ฉ๐๐ญ๐ก๐ฎ๐ฆ๐ง๐ ๐ง๐ข๐ข๐ง ๐๐๐ ๐ฅ๐๐ก ๐๐ก๐ข๐ง๐ ๐ก๐ง๐ฎ๐๐ข๐๐ก ๐ ๐๐ฐ๐ฆ ๐ ๐ง๐ข. ๐๐ข๐ช๐ฎ๐๐๐ข๐๐ ๐๐๐ญ๐ฎ๐ซ๐๐ฅ ๐๐๐ฌ (๐๐๐) ๐ก๐ข ๐๐จ๐ซ๐ฆ๐ฎ๐ณ ๐ญ๐ฎ๐ข๐๐ข๐ง๐ซ๐ข๐๐ญ ๐ซ๐̂๐ค ๐แนญ๐๐ง๐ ๐ข๐ง ๐ ๐ฆ๐๐ฆ๐๐ฐ๐ก ๐ณ๐๐ฐ๐ง๐ ๐ณ๐๐ฐ๐ง๐ ๐ณ๐̂๐ญ๐ฏ๐ ๐๐๐ฎ๐ก๐ญ๐ก๐๐ฐ ๐ ๐ฅ๐๐ฅ๐ฎ๐ญ ๐๐๐ฐ๐ค.
(๐บ๐๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐๐๐, ๐ผ๐๐๐๐๐-๐ด๐๐๐ ๐๐๐๐๐ ๐ฐ๐ ๐น๐๐ฃ๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐ ๐๐๐๐ ๐๐ ๐๐๐๐๐๐ ๐๐๐ ๐๐๐๐ ๐ ๐ ๐๐ ๐)
